Siber Güvenlik Nedir?

Siber güvenlik, bilgisayar sistemlerini, ağları, programları ve verileri dijital saldırılardan, hasarlardan veya yetkisiz erişimden koruma uygulamalarının tümünü kapsar. Günümüzün dijital çağında, neredeyse her şeyin internete bağlı olması nedeniyle siber güvenlik, bireylerden büyük şirketlere ve devletlere kadar herkes için hayati bir öneme sahiptir.

Neden Siber Güvenlik Önemlidir?

Dijitalleşmenin artmasıyla birlikte siber tehditler de giderek çeşitlenmekte ve karmaşıklaşmaktadır. Siber güvenlik, şunları korumayı hedefler:

• Gizlilik (Confidentiality): Yetkisiz kişilerin hassas bilgilere erişmesini engellemek. Örneğin, kişisel veriler, finansal bilgiler, ticari sırlar.
• Bütünlük (Integrity): Verilerin veya sistemlerin yetkisizce değiştirilmesini veya bozulmasını önlemek. Verinin doğru ve güvenilir kalmasını sağlamak.
• Erişilebilirlik (Availability): Yetkili kullanıcıların ihtiyaç duydukları verilere ve sistemlere istedikleri zaman erişebilmelerini sağlamak. DDoS saldırıları gibi durumlarda sistemlerin çökmesini engellemek.

Bu üç temel ilke, siber güvenliğin “CIA Üçlüsü” olarak bilinir.

Başlıca Siber Güvenlik Tehditleri:

Siber güvenlik, çok çeşitli tehditlere karşı koruma sağlamayı amaçlar. En yaygın tehditlerden bazıları şunlardır:

• Kötü Amaçlı Yazılımlar (Malware): Virüsler, Truva atları (Trojan), fidye yazılımları (ransomware), casus yazılımlar (spyware) ve solucanlar (worm) gibi bilgisayar sistemlerine zarar vermek veya bilgi çalmak için tasarlanmış yazılımlardır.
• Kimlik Avı (Phishing): Genellikle e-posta yoluyla, kendilerini güvenilir bir kurum (banka, sosyal medya platformu vb.) gibi göstererek kullanıcıların giriş bilgilerini veya kişisel verilerini çalmayı amaçlayan dolandırıcılık yöntemidir.
• Hizmet Reddi Saldırıları (DDoS – Distributed Denial of Service): Bir sunucuya veya ağa aşırı miktarda trafik göndererek, hedefin meşru kullanıcılara hizmet veremez hale gelmesini sağlamayı amaçlar.
• Ortadaki Adam Saldırıları (Man-in-the-Middle – MitM): İki taraf arasındaki iletişimi gizlice dinleme veya değiştirme girişimidir.
• SQL Enjeksiyonu: Bir web uygulamasının veritabanına kötü amaçlı kod enjekte ederek veritabanı içeriğine yetkisiz erişim sağlama veya değiştirme girişimidir.
• Sıfır Gün Açıkları (Zero-Day Exploits): Yazılım geliştiricileri tarafından henüz bilinmeyen veya yama yayınlanmamış güvenlik açıkları üzerinden yapılan saldırılardır.
• Sosyal Mühendislik: İnsan faktörünü kullanarak, genellikle psikolojik manipülasyonla, kişisel veya hassas bilgilere erişim sağlamayı amaçlayan saldırı türüdür.

Siber Güvenlik Alanları:

Siber güvenlik geniş bir alanı kapsar ve farklı katmanlarda koruma sağlamayı gerektirir:

• Ağ Güvenliği: Bilgisayar ağlarını ve verilerin ağ üzerinden aktarımını yetkisiz erişimden ve tehditlerden korur. Güvenlik duvarları (firewall), izinsiz giriş tespit/önleme sistemleri (IDS/IPS) bu alana girer.
• Uygulama Güvenliği: Yazılımların ve uygulamaların geliştirilme aşamasından itibaren güvenlik açıklarına karşı korunmasını sağlar.
• Bilgi Güvenliği: Verinin kendisini, depolandığı ve aktarıldığı her yerde korumayı odaklanır. Şifreleme, erişim kontrolü, veri sınıflandırması bu kapsamdadır.
• Operasyonel Güvenlik: Veri kaynaklarına erişim süreçlerini, depolama ve işleme adımlarını kapsar. Parola politikaları, iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) gibi uygulamalar önemlidir.
• Felaket Kurtarma ve İş Sürekliliği: Bir siber saldırı veya felaket durumunda operasyonların nasıl sürdürüleceği ve verilerin nasıl kurtarılacağına dair planları içerir.
• Son Nokta Güvenliği (Endpoint Security): Dizüstü bilgisayarlar, mobil cihazlar, sunucular gibi ağa bağlı her bir son noktanın güvenliğini sağlar. Antivirüs yazılımları, EDR (Endpoint Detection and Response) bu alana girer.
• Bulut Güvenliği: Bulut tabanlı sistemlerde depolanan verileri ve uygulamaları korur.
• Mobil Güvenlik: Akıllı telefonlar ve tabletler gibi mobil cihazlardaki verileri ve uygulamaları korur.

Siber Güvenlik Nasıl Sağlanır?

Etkili bir siber güvenlik stratejisi, teknoloji, süreçler ve insan faktörünün birleşimiyle sağlanır:

• Teknolojik Çözümler: Antivirüs yazılımları, güvenlik duvarları, şifreleme araçları, izinsiz giriş tespit/önleme sistemleri, veri yedekleme çözümleri.
• Güvenlik Politikaları ve Süreçleri: Güçlü parola politikaları, düzenli güvenlik denetimleri, olay müdahale planları, yazılım güncellemelerinin düzenli yapılması.
• İnsan Faktörü ve Eğitim: Kullanıcıların siber tehditler konusunda bilinçlendirilmesi, şüpheli e-postalara karşı dikkatli olmaları, güçlü parolalar kullanmaları ve güvenlik protokollerine uymaları. Unutmayın, güvenlik zincirinin en zayıf halkası genellikle insandır.

Siber güvenlik, sürekli gelişen bir alandır. Yeni tehditler ortaya çıktıkça, koruma yöntemleri de gelişmek zorundadır. Bu nedenle, proaktif olmak, güncel kalmak ve sürekli öğrenmek hayati öneme sahiptir.