Crawlability (Taranabilirlik) Nedir?

Crawlability, Türkçe’de “Taranabilirlik” olarak da bilinen, arama motoru botlarının (örneğin Googlebot) bir web sitesinin içeriğini kolayca bulabilme, tarayabilme ve sayfalar arasında gezinebilme yeteneğini ifade eden bir SEO terimidir.

Bir web sitesinin taranabilirliği ne kadar yüksekse, arama motorları o sitenin tüm önemli sayfalarını ve içeriğini o kadar rahat bir şekilde keşfedebilir ve dizine ekleyebilir. Bu da sitenin arama motoru sonuç sayfalarındaki (SERP) görünürlüğü için kritik öneme sahiptir.

Nasıl Çalışır?

Arama motoru botları, bir web sitesini ziyaret ettiklerinde sayfadan sayfaya geçmek için linkleri takip ederler. Bu süreçte:

Botlar, sitenizin ana sayfasından başlar.
Ana sayfadaki iç bağlantıları (internal links) takip ederek diğer sayfalara geçerler.
Karşılaştıkları yeni sayfalardaki bağlantıları da takip ederek sitenin derinliklerine inerler.

Taranabilirlik sorunları, bu sürecin bir yerinde kesintiye uğramasına veya botların bazı sayfalara hiç ulaşamamasına neden olur.

Taranabilirlik Neden Önemlidir?

İndeksleme İçin Ön Koşul: Bir sayfa arama motorları tarafından taranmadıkça, dizine eklenemez (indexlenemez). Dizine eklenemeyen bir sayfa ise arama sonuçlarında asla gösterilemez. Dolayısıyla, taranabilirlik, sıralama almanın ilk ve en temel adımıdır.
İçerik Keşfi: Web sitenize yeni içerikler eklediğinizde, arama motorlarının bu içeriği hızlı bir şekilde keşfedip dizine eklemesi gerekir. Yüksek taranabilirlik, bu sürecin hızlanmasını sağlar.
Kaynakların Verimli Kullanımı: Google’ın her web sitesi için ayırdığı sınırlı bir “tarama bütçesi” (crawl budget) vardır. Siteniz taranabilir değilse, botlar bu bütçeyi gereksiz veya hataya neden olan sayfalarda harcayabilir. Yüksek taranabilirlik, botların en önemli sayfalarınızı verimli bir şekilde taramasını sağlar.

Taranabilirlik Sorunlarına Neden Olan Faktörler

Kırık Bağlantılar (404 Hataları): Botlar, kırık linkleri takip edemez ve bir çıkmaza girer. Bu, tarama bütçesinin boşa harcanmasına neden olur.
Yanlış Robots.txt Dosyası: robots.txt dosyası, botlara hangi sayfaları tarayabileceklerini söyler. Yanlış yapılandırılmış bir dosya, önemli sayfaların taranmasını engelleyebilir.
Gizli İçerik: JavaScript, Flash veya AJAX gibi teknolojilerle gizlenmiş içerikler, botlar tarafından taranamayabilir.
Yavaş Site Hızı: Siteniz çok yavaş yükleniyorsa, botlar tarama işleminden vazgeçebilir.
Yetersiz İç Bağlantı Yapısı: Bir sayfaya ulaşmak için çok fazla tıklama gerekiyorsa veya o sayfaya hiçbir link verilmemişse, botların o sayfayı bulması zorlaşır.
Yinelenen İçerik (Duplicate Content): Sitenizdeki birden fazla sayfanın aynı içeriğe sahip olması, botların hangi sayfayı dizine ekleyeceğine karar vermesini zorlaştırabilir.

Taranabilirliği Artırmak İçin Yapılması Gerekenler

Temiz ve Mantıklı Bir İç Bağlantı Yapısı Oluşturun: Her sayfanın, tercihen ana sayfadan 3-4 tıklama içinde erişilebilir olduğundan emin olun. İçerik Kümeleri stratejisi bu konuda harika bir çözümdür.
Site Haritası (Sitemap) Oluşturun ve Gönderin: XML site haritası, botlara sitenizdeki tüm önemli sayfaların bir listesini sunar. Bu, özellikle yeni sayfalarınızın hızlıca bulunmasını sağlar.
Google Search Console’u Kullanın: Search Console’daki “Kapsam” (Coverage) raporu, sitenizdeki taranabilirlik hatalarını (404, 5xx, tarama sorunları vb.) görmenizi sağlar.
Kırık Bağlantıları Kontrol Edin ve Düzeltin: Düzenli olarak sitenizi tarayarak kırık linkleri bulun ve düzeltin.
Site Hızınızı Optimize Edin: Yükleme süresini kısaltmak için görselleri sıkıştırın, kodları küçültün ve hızlı bir sunucu kullanın.
Doğru Yönlendirmeler (Redirects) Kullanın: Bir sayfanın URL’sini değiştirdiğinizde veya bir sayfayı sildiğinizde, eski URL’yi 301 yönlendirmesiyle yeni URL’ye yönlendirin.

Özetle, taranabilirlik, bir web sitesinin arama motorlarındaki başarısının en temel yapı taşıdır. Tarama sorunlarını çözmeden yapılacak hiçbir SEO çalışması tam verimli olmayacaktır.