![\"\"](\"http://dummy.xtemos.com/woodmart2/elementor/wp-content/uploads/sites/2/2021/08/default-1.jpg\")
![\"\"](\"http://dummy.xtemos.com/woodmart2/elementor/wp-content/uploads/sites/2/2021/08/preview-real-estate-1.jpg\")
![\"\"](\"http://dummy.xtemos.com/woodmart2/elementor/wp-content/uploads/sites/2/2021/08/preview-decor-1.jpg\")
![\"\"](\"http://dummy.xtemos.com/woodmart2/elementor/wp-content/uploads/sites/2/2021/08/preview-retail-1.jpg\")
Arama motorları (Google, Bing, Yandex gibi), interneti devasa bir kütüphane gibi düzenleyerek kullanıcıların bilgiye hızlı ve kolay bir şekilde ulaşmasını sağlar. Sadece birkaç saniye içinde milyarlarca sayfa arasından en alakalı sonuçları sunmaları, oldukça karmaşık bir sürecin sonucudur. Bu süreç temel olarak üç ana aşamadan oluşur: Tarama (Crawling), Dizinleme (Indexing) ve Sıralama (Ranking).
1. Tarama (Crawling): Web’i Keşfetme
Arama motorlarının ilk adımı, web üzerindeki yeni veya güncellenmiş sayfaları bulmak ve içeriğini toplamak için “örümcekler”, “robotlar” veya “botlar” adı verilen otomatik programları kullanmaktır. Bu sürece tarama denir.
- Keşif Süreci: Botlar, bilinen web sayfalarındaki bağlantıları (linkler) takip ederek, bir sayfadan diğerine atlayarak ve yeni URL’ler keşfederek işe başlar. Bir web sitesini ilk kez ziyaret ettiklerinde, o sitenin XML site haritasını (web yöneticileri tarafından arama motorlarına gönderilen, sitedeki önemli sayfaların listesini içeren bir dosya) ve robots.txt dosyasını kontrol ederler.
- robots.txt Dosyası: Bu dosya, bir web sitesinin arama motoru botlarına sitenin hangi bölümlerini tarayabileceklerini (izin verilenler) veya tarayamayacaklarını (engellenenler) bildiren bir talimat dosyasıdır. Örneğin, yönetici paneli veya özel kullanıcı sayfaları gibi herkese açık olmayan içerikler robots.txt ile engellenebilir.
- İçerik Toplama: Botlar, tarama izinleri dahilindeki sayfaları ziyaret eder ve sayfanın tüm içeriğini (metin, görseller, videolar, bağlantılar, HTML kodları, CSS ve JavaScript dosyaları) indirir ve sunucularına aktarır. Bu işlem sırasında sayfanın yüklenme hızı ve herhangi bir hata olup olmadığı da kaydedilir.
- Bağlantı Takibi: Taranan her sayfada bulunan tüm dahili (site içi) ve harici (diğer sitelere) bağlantıları belirler ve bu bağlantıları daha sonraki taramalar için sıraya alır. Bu, web’in birbirine bağlı yapısını kullanarak sürekli olarak yeni sayfalar keşfetmelerini sağlar.
2. Dizinleme (Indexing): Bilgiyi Düzenleme ve Depolama
Tarama işlemi tamamlandıktan sonra, arama motorları toplanan verileri işler ve düzenler. Bu sürece dizinleme denir. Dizine eklenmiş bir sayfa, arama motorunun devasa veritabanında (dizin) depolanır ve arama sonuçlarında görünme potansiyeline sahip olur.
- İçerik Analizi: Arama motorları, indirilen sayfa içeriğini derinlemesine analiz eder. Bu analiz şunları içerir:
- Anahtar Kelimeler ve Konular: Sayfanın metnindeki kelimeler, kelime öbekleri ve genel bağlamdan yola çıkarak sayfanın ne hakkında olduğunu ve hangi konularla ilgili olduğunu belirler. Eş anlamlıları ve ilgili kavramları da anlamaya çalışırlar.
- HTML Etiketleri: Başlık etiketleri (
<title>), meta açıklamalar (<meta description>), başlık etiketleri (H1,H2vb.) ve görsel alt metinleri (alt text) gibi önemli HTML etiketlerini incelerler. - Yapısal Veri (Schema Markup): Eğer varsa, sayfadaki yapısal veri işaretlemelerini okuyarak belirli bilgi türlerini (ürünler, tarifler, etkinlikler, yorumlar vb.) daha iyi anlarlar ve bazen zengin sonuçlar göstermek için kullanırlar.
- Medya İçeriği: Görselleri ve videoları da analiz eder, eğer varsa metin açıklamalarını veya transkriptlerini incelerler.
- Kalite ve Alaka Düzeyi Sinyalleri: Sayfanın kalitesi, özgünlüğü, güvenilirliği ve diğer sayfalarla olan bağlantı ilişkileri de bu aşamada değerlendirilir.
- Dizine Ekleme: Tüm bu analizler sonucunda elde edilen bilgiler, arama motorunun dizininde, milyarlarca diğer sayfa ile birlikte, aranabilir ve hızlıca erişilebilir bir formatta saklanır. Bir sayfanın
<head>bölümünde bulunan<meta name="robots" content="noindex">etiketi, arama motorlarına o sayfanın dizine eklenmemesi gerektiğini söyler.
3. Sıralama (Ranking): En İyi Sonuçları Sunma
Bir kullanıcı arama motoruna bir sorgu yazdığında, arama motorunun üçüncü ve en kritik aşaması başlar: sıralama. Bu aşamada, arama motoru dizinindeki milyarlarca sayfa arasından, kullanıcının sorgusuna en alakalı, en kaliteli ve en faydalı olanları belirleyerek bir sıralama yapar ve bunları arama sonuç sayfalarında (SERP’ler) sunar.
- Arama Niyeti (Search Intent): Arama motoru, kullanıcının sorgusunun arkasındaki amacı (bilgi edinme, bir ürün satın alma, bir yer bulma, bir web sitesine gitme vb.) anlamaya çalışır. Bu, hangi türdeki sayfaların gösterilmesi gerektiğini belirlemede temeldir.
- Algoritmalar ve Sıralama Faktörleri: Google’ın yüzlerce, hatta binlerce sıralama faktörünü içeren karmaşık algoritmaları, hangi sayfanın hangi sırayla gösterileceğini belirler. Başlıca sıralama faktörlerinden bazıları şunlardır:
- Alaka Düzeyi: Sayfanın içeriğinin arama sorgusuyla ne kadar iyi eşleştiği (anahtar kelimeler, konu derinliği).
- Otorite ve Güvenilirlik: Sayfanın veya sitenin kendi alanında ne kadar güvenilir, saygın ve yetkili olduğu (backlink profili, marka bilinirliği, E-E-A-T).
- Kullanıcı Deneyimi (UX): Sayfanın ne kadar hızlı yüklendiği, mobil uyumluluğu, gezinme kolaylığı, hemen çıkma oranı ve sitede kalma süresi gibi metrikler.
- Teknik Sağlık: Sitenin hatasız çalışması, güvenli (HTTPS) olması ve arama motorları için kolayca erişilebilir olması.
- İçerik Kalitesi: İçeriğin özgünlüğü, kapsamı, doğruluğu ve kullanıcıya sunduğu değer.
- Güncellik: Özellikle zamanla değişen konularda içeriğin ne kadar güncel olduğu.
- Kişiselleştirme: Arama motorları, kullanıcının konumunu, arama geçmişini ve tercihlerini de dikkate alarak arama sonuçlarını bir miktar kişiselleştirebilir.
Özetle
Arama motorları, web’i sürekli tarayan, keşfettiği içeriği düzenli bir dizinde depolayan ve kullanıcıların arama sorgularına anında en alakalı ve kaliteli sonuçları sunmak için karmaşık algoritmalar kullanan muazzam sistemlerdir. SEO, web sitelerinin bu üç aşamada arama motorları tarafından daha etkili bir şekilde işlenmesini ve dolayısıyla arama sonuçlarında daha iyi performans göstermesini sağlamak için yapılan tüm optimizasyon çalışmalarını kapsar.